0 تا 100 نور آبی و فناوری Low Blue Light
آیا تابهحال در هنگام استفاده از وسایل الکترونیکی مانند مانیتور کامپیوتر، لپتاپ و موبایل دقت کردهاید که چرا کمتر احساس خوابآلودگی میکنید؟ یا بعد از نگاهکردن مداوم به صفحهنمایش چشمانتان شروع به دردگرفتن میکنند؟ خوب است بدانید که دلیل اصلی این رخدادها وجود نور آبی یا بلولایت (Blue Light) است که بر بدن شما تأثیر میگذارد. امروزه بهواسطه آمیختهشدن زندگی بسیاری از افراد جامعه با تکنولوژی و استفاده پیوسته از موبایل، مانیتور کامپیوتر، تبلت، لپتاپ و سایر دستگاههای الکترونیکی میتوان گفت بدون شک این افراد در معرض نور آبی مضر قرار دارند که در نهایت سلامت آنان را تحت شعاع قرار میدهد. به همین دلیل دانشمندان سعی در تولید فناوریای داشتند که بتوان از آسیبهای بیش از حد این نور جلوگیری و به حفظ سلامت انسان کمک کنند. اگر چنانچه شما نیز با مانیتور کامپیوتر یا موبایل زیاد سروکار دارید و نگران سلامتی چشمان خود هستید خواندن ادامه این مقاله از مجله مانیتور استور را به شما توصیه میکنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید :
_ نور آبی (Blue Light) چیست؟
_ منابع انتشار نور آبی یا بلولایت پر انرژی
_ توزیع طیفی نور آبی در روز و نور آبی LED
_ مزایای نور آبی یا بلولایت (Blue Light)
_ معایب نور آبی یا بلولایت (Blue Light)
_ رابطه خواب و نور آبی (Blue Light)
_ استفاده بیش از حد از صفحهنمایش و قرارگیری در مقابل نور آبی
_ راههای کاهش نور آبی کم (Low Blue Light)
معاینه چشم
استفاده از قانون 20-20-20
استفاده از لنز و عینکهای فیلتر کننده نور آبی
حالت شب در گوشیهای هوشمند
فناوری Low Blue Light
کاهش روشنایی بهصورت دستی
فناوری Flicker Free
پوشش صفحهنمایش
ویژگی Night Light ویندوز
حذف نور آبی با استفاده از برنامههای فیلتر Blue Light
Screen Time
_ فناوری Low Blue Light؛ راهحلی مطمئن برای کاهش نور آبی
_ سخن پایانی
نور آبی (Blue Light) چیست؟
نور را میتوان به نور مرئی و نور نامرئی تقسیم کرد. از بین این دو نور چشم انسان قادر است تا تنها نور مرئی که دارای طولموج 400 نانومتر تا 700 نانومتر است را مشاهده و درک کند. رنگهایی که توسط چشم انسان قابلمشاهده است و در طیف رنگی مرئی قرار میگیرند میتوان مواردی همچون رنگ قرمز، نارنجی، زرد، سبز، فیروزهای، آبی و بنفش اشاره کرد. جالب است بدانید که هر چقدر که طولموج نور بیشتر باشد انرژی کمتری از خود ساطع میکند به همین خاطر نور قرمز که اولین رنگ در طیف نور مرئی قرار دارد دارای بیشترین طولموج است و به همین دلیل به آن نور مادونقرمز گفته میشود. از طرف دیگر نورهای آبی و بنفش بهخاطر طولموج کوتاهتری که دارند انرژی بیشتری منتشر میکنند و ازاینرو میتوان آن را مضر دانست. از سوی دیگر اگر طولموج نور بیش از 700 نانومتر باشد نیز آن را نور مادونقرمز مینامند و اگر طولموج نور از 400 نانومتر کمتر باشد آن را نور ماورایبنفش (UV) مینامند.
امروزه محققان دریافتهاند که نور UV ممکن است بر بافتهای بیولوژیک بدن انسان از جمله پوست و چشم آسیب وارد کند. به همین منظور بسیاری از پزشکان به مردم توصیه میکنند که برای جلوگیری از آسیب رسیدن به پوست از محصولات ضدآفتاب استفاده کنند. بعید به نظر میرسد که انسان در شرایط عادی تصمیم بگیرد مستقیماً به نور خورشید یا نور مادونقرمز خیره شود؛ این در حالی است که احتمال آسیب رسیدن به چشم انسان از طریق نور مادونقرمز و اشعه ماورا بنفش بسیار کم است. اما از طرفی چون چشمها نمیتوانند به طور مؤثر نور آبی را فیلتر کنند؛ بنابراین نور قادر است به شبکیه چشم انسان وارد شود و ازاینرو به چشم آسیب وارد کند. خوب است بدانید که نور آبی مرئی به دو گروه نور آبی با طولموج کوتاه (420 نانومتر تا 455 نانومتر) و نور آبی با طولموج بلند (455 نانومتر تا 480 نانومتر) تقسیمبندی میشود. نور آبی مزایا و معایبی را برای چشم و سلامت کلی انسان به همراه دارد.
منابع انتشار نور آبی یا بلولایت پر انرژی
امروزه میتوان گفت که همه افراد در طول روز به طریقی در معرض نور آبی قرار دارند؛ اما همانطور که میدانید اگر افراد بیش از حد در معرض نورهای موجود در محیط قرار گیرند ممکن است بهسلامت جسمی آنان آسیب وارد شود. یکی از این نورها که بر سلامت انسان تأثیر به سزایی دارد نور آبی یا بلولایت (Blue Light) است. یکی از بزرگترین منابع انتشار نور آبی خورشید است؛ اما این نور از منابع غیرطبیعی همانند دستگاههای الکترونیکی همچون لپتاپ، مانیتور کامپیوتر، موبایل، تبلت، تلویزیون و لامپهایی مانند لامپهای فلورسنت، لامپهای LED و... نیز ساطع میشود و در طول شبانهروز افراد بسیاری بهواسطه استفاده از این دستگاههای الکترونیکی در معرض آن قرار میگیرند و کمتر کسی را میتوان یافت که ادعا کند در معرض این نور قرار ندارد. بهطورکلی نور آبی ساطع شده از خورشید برای سلامتی انسان مفید بوده است و با تأثیرگذاری بر مغز، سطح هوشیاری، زمان واکنش و حتی حالات روحی افراد به حال خوب آنان کمک شایانی میکند و باعث سرحال شدن افراد میشود. بسیاری از پزشکان توصیه میکنند برای بهرهمندی از فواید نور خورشید، حداقل روزی نیم ساعت در زیر نور خورشید قرار گیرند تا از این طریق ویتامین D بدن آنان تأمین شود (این تا زمانی است که نور خورشید وجود دارد؛ یعنی قبل از غروب آفتاب) اما برخلاف نور آبی طبیعی، نور آبی مصنوعی ساطع شده از دستگاههای الکترونیکی و لامپها به دلیل نزدیک بودن به صفحهنمایشها در مدتزمان طولانی بر بدن انسان تأثیر منفی خواهند گذاشت و با ایجاد آثار مخرب بر بدن سلامت انسان را به خطر میاندازد.
توزیع طیفی نور آبی در روز و نور آبی LED
بین نور آبی که در طول روز از منابع طبیعی مانند خورشید منتشر میشود و منابع مصنوعی LED مانند دستگاههای دیجیتال تفاوتهای آشکاری وجود دارد. بهطورکلی بیشتر نور LEDها دارای طولموج بین 400 تا 490 نانومتر هستند. از طرفی بسیاری از صفحهنمایشهای LED در طولموج 435-440 نانومتر به اوج خود میرسند. از نظر بسیاری از پزشکان این محدوده با نگرانیهای قابلتوجهی همراه است.
مزایای نور آبی یا بلولایت (Blue Light)
تنها مقدار متوسطی از نور آبی یا بلولایت (Blue Light) برای سامتی انسان ضروری است. از جمله مزایای این وجود این نور میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- باعث تقویت هوشیاری میشود.
- حافظه و عملکرد شناختی را تقویت میکند.
- باعث بهبود خلقوخو میشود.
- ریتم شبانهروزی خواب را تنظیم میکند.
معایب نور آبی یا بلولایت (Blue Light)
همانطور که گفته شد تا مادامیکه خورشید غروب نکرده و هوا تاریک نشده است. نور آبی میتواند بر سلامت انسان تأثیر مثبت گذارد. اما مادامیکه هوا تاریک شود این نور میتواند خطرات زیادی را به همراه داشته باشد. ساختار پیچیدهٔ چشم انسان قادر است میزان بسیار زیادی از پرتوهای خطرناک را به کمک قرنیه چشم فیلتر کند. اما متأسفانه چشم انسان نمیتواند نور آبی را بهخوبی نور فرابنفش (UV) فیلتر کند به همین دلیل نور آبی یا بلولایت به شبکیه چشم میرسد و از همین رو میتواند آسیبزا باشد.
طبق مطالعات دانشمندان پی بردهاند که قرارگرفتن بیش از حد در برابر نور آبی میتواند به سلولهای حساس شبکیه آسیب جدی وارد کند و فرد به بیماری تباهی لکه زرد (Macular Degeneration) مبتلا شود و حتی ممکن است که فرد برای همیشه با بینایی خود خداحافظی کند. این نور برای افرادی که مشکل آبمروارید دارند نیز میتواند بسیار خطرناکتر از افراد عادی دیگر باشد.
اگر میخواهید بدانید که فناوری HDR و HDRi چه تفاوتهایی با هم دارند مقاله زیر را مطالعه کنید.
مقاله تفاوت میان تکنولوژی HDR و HDRi
به علت استفاده طولانیمدت (بیش از 13 ساعت در طول روز) افراد از دستگاههای دیجیتال بسیاری از آنان با مشکلات بینایی مانند فشار چشم دیجیتال مواجهه میشوند که ممکن است شامل علائم زیر باشد:
- خستگی چشم
- تاری دید
- چشمهای خشک و تحریک شده
- سردرد
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد چشم مستعد قرارگرفتن در معرض نور آبی یا بلولایت (Blue Light) است و قرارگرفتن در درازمدت در معرض نور تجمعی ممکن است احتمال مشکلات بینایی را افزایش دهد.
کودکان را نباید فراموش کنید؛ آنان بیشتر از هر فرد دیگری آسیبپذیر هستند؛ زیرا چشمان آنان همان توانایی فیلتر نور آبی را که چشم بزرگسالان دارد را ندارد. از طرف دیگر کودکان تمایل دارند دستگاهها را نزدیکتر به چشمان خود نگه دارند و ازاینرو شدت نور آبی مرئی پرانرژی را که به چشمانشان میرسد افزایش میدهند. بهطورکلی چشمهای درحالرشد کودکان اجازه میدهد نور آبی بیشتری به پشت چشم منتقل شود؛ بنابراین لازم است تا مراقبت بیشتری صورت بگیرد.
رابطه خواب و نور آبی (Blue Light)
نور یکی از جنبههای مهم در زندگی بشر بوده است. در دهه 1930 میلادی که نورهای فلورسنت کشف شدند وجود نور آبی افزایش پیدا کرد. به همین منظور از این نور تنها در کاربریهای تجاری و صنعتی استفاده میشود؛ اما امروزه با ظهور و گسترش منابع نور LED، قرارگرفتن در معرض نور آبی بیش از گذشته افزایشیافته است و بسیاری از افراد در تمام طول روز حتی گاهی اوقات تا زمان خواب نیز در حال استفاده از دستگاههای دیجیتال استفادهکننده از نور LED هستند. ملاتونین نام هورمونی است که توسط غده صنوبری که یک غده کوچک نخودی شکل در مغز است در بدن تولید و تنظیم میشود و چرخه خواب انسان را کنترل میکند.
ترشح هورمون ملاتونین به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از این عوامل ورود نور به چشم و تحریک گیرنده نوری ملانوپسین برای سرکوب ملاتونین است. بهطورکلی نور خورشید سطح ملاتونین بدن را کنترل میکند. بیداری در روز بهاینترتیب است که نور خورشید ترشح ملاتونین را مهار میکند و سیگنال بیدار بودن را به بدن انسان ارسال میکند. این روند تا قبل از غروب خورشید ادامه دارد؛ اما با غروب خورشید نور آن کاهشیافته و ملاتونین آزاد میشود و بدین ترتیب بدن برای خواب آماده میشود. حال تصور کنید بدن انسان در معرض و یا در نزدیکی نور آبی مصنوعی قرار داشته باشد یقیناً این نور خواهد توانست بر خواب افراد تأثیر گذارد یا حتی گاهی اوقات آن را دچار اختلال کند.
مانیتورهای بنکیو چگونه از چشم کاربران خود محافظت میکنند؟
مقاله محافظت از چشم بنکیو
مطالعات نشان داده است که گیرنده نور ملانوپسین بیشترین حساسیت را به نور 470 نانومتری دارد، بنابراین نور آبی مهمترین نقش را در سرکوب ترشح ملاتونین ایفا میکند. قرارگرفتن در معرض نور آبی در اواخر روز تولید ملاتونین را کاهش میدهد و این باعث خواهد شد تا روند خواب دچار اختلال شود و طول ریتم شبانهروزی افزایش یابد، کاهش هوشیاری در روز بعد و بیدارشدن در طول شب را به همراه داشته باشد. باگذشت زمان این مشکلات میتواند کیفیت خواب را ضعیف کنند و منجر به ایجاد سرطان، دیابت، بیماری قلبی و چاقی شود. با تنظیم و کمکردن میزان قرارگرفتن در معرض نور آبی میتوان امیدوار بود که ترشح ملاتونین افزایش یابد و بدین شکل بدن خواهد توانست که خواب را تنظیم نماید.
استفاده بیش از حد از صفحهنمایش و قرارگیری در مقابل نور آبی
یکی از نگرانیهای درحالرشد برای سلامت عمومی افراد جامعه را میتوان مربوط به زمان استفاده از صفحهنمایش و قرارگرفتن بیش از حد در معرض نور آبی یا بلولایت (Blue Light) دانست. پزشکان، مربیان، کارفرمایان و والدین خطرات ناشی از نور آبی یا بلولایت را تأیید میکنند. پزشکان بر این باورند که موارد زیر نشانههای استفاده بیش از حد از صفحهنمایش و قرارگرفتن در معرض نور آبی است.
- 79 درصد اختلال در خواب
- 77 درصد خستگی/ درد چشم
- 70 درصد خشکی چشم
- 56 درصد سردرد
- 46 درصد کاهش بهرهوری
- 43 درصد کاهش غلظت
راههای کاهش نور آبی کم (Low Blue Light)
نمیتوان به طور کامل از نور آبی اجتناب کرد؛ اما در حال حاضر راههای بسیار ساده و راحتی برای محدودکردن نور آبی وجود دارد؛ بهخصوص برای کاهش نور آبی در عصرها راهحلهای مختلفی وجود دارد که تعدادی از این راهحلها را در ادامه شرح میدهیم.
معاینه چشم:
با یک متخصص چشم در مورد گزینههای اختصاصی که برای حفظ سلامتی چشم شما وجود دارد صحبت کنید و برای حفظ سلامتی چشمان خود چکاپهای دورهای را در نظر بگیرید.
استفاده از قانون 20-20-20:
این قانون به این صورت است که بهازای هر 20 دقیقه نگاهکردن به صفحهنمایش، کاربر باید به مدت 20 ثانیه به چیزی در فاصله 20 قدمی خود نگاه کنید. (این 20 قدم چیزی در حدود 6-7 متر است)
استفاده از لنز و عینکهای فیلتر کننده نور آبی:
بسیاری از تولیدکنندگان لنز عینک، اکنون از فیلترکردن نور آبی استفاده میکنند. مطالعات نشان داده است که استفاده از لنزهای فیلتر کننده نور آبی در عصر در مقایسه با قرارگرفتن در معرض مستقیم با منابع نور LED، سطح ملاتونین را دوبرابر میکند. شیشه عینکهای ضد بلولایت بهگونهای طراحی میشوند که اجازه نمیدهند که نور آبی از شیشه عینک عبور کند. عینک ضد بلولایت تنها مناسب افراد عینکی نیست حتی اگر شما یک فرد عینکی نباشید نیز میتوانید از عینکهای ضد بلولایت موجود در بازار استفاده کنید چرا که علاوه بر فیلتر نور لامپها، نور آبی ساطع شده از صفحهنمایش دستگاههای الکترونیکی را نیز فیلتر میکنند. البته به این نکته توجه داشته باشید که این عینکها در بازار ایران از قیمت بالایی برخوردار است و ممکن است بهراحتی نتوانید آنان را پیدا کنید.
اگر به مانیتورهای گیمینگ علاقه دارید مقاله زیر برای شما نوشته شده است.
مقاله راهنمای خرید مانیتور گیمینگ اقتصادی
حالت شب در گوشیهای هوشمند:
بسیاری از تولیدکنندگان گوشیهای هوشمند از ایجاد حالتی به نام "حالت شب" خبر دادهاند که در بهحداقلرساندن انتشار نور آبی کمک بسیار میکند.
فناوری Low Blue Light:
مانیتورهای ویدئویی LED بهمنظور کاهش اثرات نوردهی بر روی کاربر از فناوری برای کنترل روشنایی صفحه و نور آبی ساطع شده استفاده میکنند. خوب است بدانید که برند شناخته شده بنکیو در ایجاد فناوری "مراقبت از چشم" پیشرو بوده است و توانسته در همه نمایشگرهای خود برای کاهش نور آبی از تنظیم خودکار، روشنایی بر اساس نور محیط و حذف سوسوزدن صفحه LCD برای ایجاد تجربه کاربری عالی استفاده کند. فناوری Low Blue Light ایجاد شده به طور ویژه نور آبی مخرب بهخصوص در هنگام شب را فیلتر میکند تا بدین صورت از ایجاد خستگی و سوزش چشم جلوگیری کند.
علاوه بر برند بنکیو، مانیتورهای برندهای دیگر نیز از فیلتر نور آبی کم استفاده میکنند که آن را در منوی OSD (نمایش روی صفحه) مانیتور پیدا خواهید کرد و اگر نیافتید باید به دنبال ویژگی با نام "نور آبی کم" بگردید. برخی دیگر از مانیتورها فیلتر نور آبی کم را بر روی تنظیمات از پیش تعیین شده تحت عنوان ویژگیهایی مانند حالت خواننده، ذخیره چشم، مشاهده متن، کاغذ و موارد مشابه اعمال میکنند.
کاهش روشنایی بهصورت دستی:
ممکن است شما در محیطی مانند یک اتاق تاریک قرار گرفته باشید. در چنین شرایطی یکی از راههای کاهش میزان نور آبی، کاهش روشنایی است و بلعکس در محیطهایی با نور زیاد لازم است که روشنایی را افزایش دهید. از طرفی برای کمکردن خطرات نور آبی یا بلولایت، کمکردن نور صفحه گوشی موبایل یا مانیتور کامپیوتر است و توصیه میشود که حتیالامکان بعد از تاریک شدن هوا از گوشی موبایل یا مانیتور کامپیوتر خود کمتر استفاده کنید.
فناوری Flicker Free:
به شما توصیه میکنیم در کنار توجه به تمام راهحلهای ارائه شده در بالا در هنگام خرید مانیتور کامپیوتر علاوه بر برخورداری از حالت نور آبی کم، مانیتور مدنظر شما دارای نور پسزمینهای بدون سوسوزدن (Flicker Free) نیز باشد. چنین مانیتورهایی از جریان مستقیم (DC) برای کاهش نور پسزمینه خود استفاده میکنند. مانیتورهایی که از PMW (مدولاسیون عرض پالس) برای تنظیم روشنایی خود استفاده میکنند، صفحهنمایش آنان با سوسوزدن همراه خواهد بود که همین مسئله برای افرادی که حساس هستند باعث ایجاد سردرد خواهد شد.
پوشش صفحهنمایش:
از دیگر مواردی که باید به آن توجه داشته باشید پوشش صفحهنمایش مانیتور است و بهتر است که برای ازبینبردن انعکاس، صفحهنمایش مانیتور شما از یک پوشش ضد بازتاب برخوردار باشد.
ویژگی Night Light ویندوز:
از ویژگیهای ویندوز مانیتور خود غافل نشوید. Night Light یکی از ویژگیهای ویندوز است که به کاهش نور آبی کمک میکند.
حذف نور آبی با استفاده از برنامههای فیلتر Blue Light:
یکی از راهحلهای خوب برای پیشگیری از خطرات نور آبی استفاده از نرمافزارهای فیلتر کننده نور آبی مانیتور است. از خصوصیات چنین نرمافزارهایی تشخیص نور شب و روز است که متناسب با تشخیص خود نور صفحهنمایش را تنظیم خواهند کرد و بدین صورت با فیلتر نور صفحهنمایش، کمتر در معرض نور آبی قرار خواهید گرفت.
Screen Time:
سعی کنید مدتزمان صرف شده در مقابل این صفحهنمایشها را به حداقل برسانید.
بهطورکلی در کنار استفاده از تمام این ویژگیها گاهی اوقات لازم است تا بعد از هر یک ساعت مدت کوتاه 5 دقیقهای را به استراحت بپردازید. لازم به ذکر است که برخی از افراد مانیتور مدرن ندارند و مانیتورهای قدیمی آنان از ویژگیهای ذکر شده بهرهمند نیستند. چنین افرادی بهتر است تا یک جفت عینک مسدودکننده نور آبی یا یک محافظ صفحهنمایش نور آبی تهیه نمایند.
فناوری Low Blue Light؛ راهحلی مطمئن برای کاهش نور آبی
در حال حاضر هیچکس نمیتواند ادعا کند که میتواند نور آبی را از بین ببرد. به همین دلیل فناوری نور آبی کم (Low Blue Light) توسعهیافته است و بر روی مانیتورها تعبیه شده است. همانطور که بالاتر گفته شده این فناوری قادر است که نور آبی ساطع شده از صفحهنمایش مانیتور را فیلتر کند تا کمترین ضرر را برای کاربر داشته باشد. بهعبارتدیگر، بهجای داشتن طیف کامل نور مرئی در صفحهنمایشهای LCD که استفاده میکنید، نور آبی از طیف خارج میشود که چشمان شما قادر به روئت آن نخواهد بود.
در اینجا ممکن است این سؤال مطرح شود که آیا فناوری Low Blue Light برای حفظ سلامتی چشمان کافی است یا خیر؟ خوب است بدانید که هیچ جواب قاطعی برای پاسخ به این سؤال وجود ندارد، چراکه سلامت کلی شما به موارد دیگری مانند ساعات خواب، نور محیط کار، مراقبت از چشم، ژنتیک و غیره نیز بستگی دارد. اما تا آنجایی که به فناوری Low Blue Light مربوط میشود میتوان این فناوری را راهحل خوبی برای حفظ سلامت چشمان کاربر دانست بهخصوص اگر قرار است در شب از صفحهنمایش مانیتور استفاده نمایید. فرض کنید قصد دارید در طول شب به مطالعه بپردازید فناوری Low Blue Light از این ویژگی برخوردار است که نوری را که در طول روز به مغز شما سیگنال میشود را کاهش دهد و بدین ترتیب خواب راحتی را تجربه خواهید کرد.
البته باید در نظر داشته باشید که فناوری Low Blue Light میزان روشنایی و کنتراست صفحهنمایش را نیز تغییر خواهد داد؛ بنابراین اگر در حال بازیکردن یا انجام کارهای گرافیکی هستید، فناوری Low Blue Light ممکن است زیاد برای شما مناسب نباشد زیرا بر کیفیت تصویر شما تأثیر خواهد گذاشت و بهتر است آن را خاموش کنید. با این اوصاف این فناوری ممکن است برای کسانی مفید باشد که فقط در حال خواندن یا نوشتن بر روی صفحهنمایش خود هستند.
سخن پایانی
بهطورکلی همیشه لازم است تا از آسیب رسیدن به چشم خود جلوگیری کنید. فناوری Low Blue Light یکی از راههای مراقبت از چشمان شماست و توصیه میشود که قبل از رفتن به رختخواب از این فناوری استفاده کنید؛ ممکن است در وهله اول عجیبوغریب یا حتی غیرمفید به نظر آید؛ اما پس از گذشت مدتی متوجه خواهید شد که چشمان شما احساس راحتی بیشتری میکند.